Shkruan: Prend Buzhala
(Një reflektim-kritikë letrare nga prof. Prend Buzhala shkrimtar e kritik i mirënjohur letrar rreth një vargu poetik: “DËSHMI BREZASH” i krijuesit Lekë Mrijaj)
1.
Kur shprehet një dëshirë për të bërë një ndryshim në qiellin dhe tokën autoktone, për të lënë një trashëgimi që do të ndihmojë në zhvillimin e brezave të ardhshëm; poeti ka parasysh edhe një tjetër reflektim fisnik: një dëshirë për ta shndërruar veten në një shpirt që do të mbetet si një dëshmi e fuqishme e brezave. Ideja për t’u bërë Diell dhe për ta sjellur diellin mbi tokë, paraqitet si një simbol i ndriçimit dhe frymëzimit për brezat e ardhshëm. Në të njëjtën kohë, dëshira për t’u bërë një “farë” dhe për të lejuar brezat të jetojnë nga ajo arë (si personifikim i frytave të përvojës së jetës) , shpreh një lidhje me mjedisin amtar dhe një dëshirë për t’u kujdesur për mjedisin e gjallë të jetës.
2.
Katër herë përsëritet frazema “Le të bëhem” në tekstin që keni përcjellë:
“Le të bëhëm një shpirt”
“Le të bëhëm Diell”
“Le të bëhëm farë”
“Le të bëhëm një shpirt”
“Le të bëhëm një shpirt”: interpretohet si një dëshirë për të bërë një transformim të hollësishëm, duke u bërë një shpirt që është i përkushtuar për diçka më të lartë dhe më të shenjtë.
“Le të bëhëm Diell”: Në këtë kontekst, “Dielli” paraqet një simbol pozitiv, diellin që ndriçon dhe ngroh botën. Kjo mund të tregojë një dëshirë për të sjellë dritën e mendjses dhe jetimit, për të sjellë edhe ngrohtësinë në jetën e të tjerëve, për të ndikuar pozitivisht në botë.
“Le të bëhëm farë”: fjala “farë” paraqitet si simbol i pavarësisë dhe mundësisë për të ndryshuar formën dhe natyrën e gjërave, për ta mbëltuar trashëgiminë.
“Le të mbetëm Testament” dhe “Të mbetem monument dy’kohe’sie”: Këto pjesë tregojnë dëshirën për të lënë një trashëgimi të rëndësishme, një dëshmi që do të jetë e njohur dhe e ndjerë për shumë kohë. Në këtë rast, “shpirti” paraqitet si një fuqi e përhershme që do të mbetet si një ndikim i përjetshëm.
Autori dëshiron të lërë pas një ndikim kreativ dhe inovativ, që do të shërbejë si burim i frymëzimit për brezat e ardhshëm. Kjo përsëritje stilistike e frazës, ndihmon në theksimin e dëshirës dhe synimeve të autorit për transformim dhe ndikim pozitiv, duke e bërë atë një element të përkujtueshëm në strukturën e tekstit. Përdorimi i kësaj fraze thekson dëshirën e vazhdueshme për të bërë diçka më të lartë dhe më të ndritshme tash e pas në kohë.
3.
Kuintesencë temaike në këtët eskt ështl dëshira, si një fuqi e fisnikëri e jetës dhe shpirtit, duke shprehur aspiratat dhe synimet e folësit lirik (filës në këtë rast është autori) për të krijuar një impakt të rëndësishëm dhe të qëndrueshëm në jetë dhe përtej saj. Kjo fisnikëri e jetës dhe shpirtit shfaqet nëpërmjet dëshirës për transformim, frymëzim, përkujdesje për të ardhmen, si dhe për një lidhje të thellë me vlerat dhe mjedisin. Disa përbërës që tregojnë këtë lidhje janë: Dëshira për Transformim Shpirtëror: përdorimi i frazës “Le të bëhem” përshkruan një dëshirë për të kaluar nëpër një ndryshim shpirtëror, të bëhet diçka më e lartë dhe më e frymëzuar. Ky motiv shfaqet përmes përdorimit të termave si “një shpirt” dhe “Diell,” ku shpirti shihet si një entitet i fuqishëm dhe frymëzues. Frymëzimi dhe Një Lidhje me Vendlidjen: fraza “Le të bëhem Diell” shfaq një dëshirë për të qenë një burim i ndriçimit dhe frymëzimit për të tjerët, siç bën Dielli për tokën. Përkujdesja për Trashëgiminë dhe Të Ardhmen: dëshira për të lënë një testament dhe “monument dy’kohe’sie”, paraqet një ndjesi të thellë përkujdesjeje për trashëgiminë dhe të ardhmen. Ky motiv tregon dëshirën për të krijuar një ndikim që do të qëndrojë në kohë dhe do të përcillet tek brezat e ardhshëm.
4.
Pjesa e fundit e tekstit, ku përmenden vargjet: “të mbetem Testament” dhe “të mbetem monument dy’kohe’sie”, sugjeron një dëshirë për të lënë një trashëgimi të rëndësishme dhe të jetojë në kujtesën e brezave. Mund të interpretohet edhe si një shprehje e dëshirës për të qenë i vlerësuar pas largimit nga kjo botë.
Në përgjithësi, teksti ka një ton depërtimi, sado deklarativ të jetë; ka edhe ndjesi të përkujdesjejs ndaj brezave të ardhshëm dhe hapësirës amtare (“Nē qiell e tokën time”), duke shprehur dëshirën për të lënë një ndikim të përjetshëm dhe frymëzues.
Përgëzime!
