Arabia Saudite ka ndarë informacione zbulimi me zyrtarët amerikanë që sugjerojnë se Irani mund të përgatitet për një sulm të afërt ndaj mbretërisë, konfirmuan të martën tre zyrtarë amerikanë.
Shqetësimet e shtuara për një sulm të mundshëm ndaj Arabisë Saudite ndodhin ndërsa administrata Biden po kritikon Teheranin për shtypjen e protestave të përhapura dhe e ka dënuar atë për dërgimin e qindra dronëve – si dhe mbështetje teknike – në Rusi në luftën e saj në Ukrainë.
“Ne jemi të shqetësuar për natyrën e kërcënimit dhe mbetemi në kontakt të vazhdueshëm përmes kanaleve ushtarake dhe inteligjente me sauditët”, tha Këshilli i Sigurisë Kombëtare në një deklaratë. “Ne nuk do të hezitojmë të veprojmë në mbrojtje të interesave dhe partnerëve tanë në rajon”.
Një nga zyrtarët që konfirmoi ndarjen e informacioneve të zbulimit e përshkroi atë si një kërcënim të besueshëm të një sulmi “së shpejti ose brenda 48 orëve”. Asnjë ambasadë apo konsullatë e SHBA në rajon nuk ka lëshuar alarme apo udhëzime për amerikanët në Arabinë Saudite apo gjetkë në Lindjen e Mesme bazuar në informacionet e zbulimit. Zyrtarët nuk ishin të autorizuar të komentonin publikisht dhe folën në kushte anonimiteti.
I pyetur për raportet e inteligjencës së sauditëve, Gjenerali i Brigadës Pat Ryder, sekretari i shtypit të Pentagonit, tha se zyrtarët ushtarakë amerikanë “janë të shqetësuar për situatën e kërcënimit në rajon”.
“Ne jemi në kontakt të rregullt me partnerët tanë sauditë, për sa i përket informacionit që ata mund të kenë në atë front,” tha gjenerali Ryder. “Por ajo që kemi thënë më parë, dhe e përsëris, është se ne rezervojmë të drejtën për t’u mbrojtur pavarësisht se ku shërbejnë forcat tona, qoftë në Irak apo gjetkë.”
Gazeta Wall Street Journal raportoi për herë të parë për sauditët që dhanë informacione zbulimi për zyrtarët amerikanë më herët të martën.
SHBA-të dhe sauditët akuzuan Iranin në vitin 2019 se qëndron pas një sulmi të madh në lindje të Arabisë Saudite, i cili përgjysmoi prodhimin e mbretërisë së pasur me naftë dhe shkaktoi rritje të çmimeve të energjisë. Iranianët mohuan se ishin pas sulmit.
Sauditët janë goditur vazhdimisht në vitet e fundit nga dronë, raketa dhe mortaja të lëshuara nga rebelët Houthi të mbështetur nga Irani në Jemen si hakmarrje për përfshirjen saudite në luftën civile që filloi atje në vitin 2014. Arabia Saudite formoi një koalicion për të luftuar Houthis në vitin 2015 dhe është kritikuar në arenën ndërkombëtare për sulmet e saj ajrore, të cilat kanë vrarë shumë civilë.
Në javët e fundit, administrata Biden ka vendosur sanksione ndaj zyrtarëve iranianë për trajtimin brutal të demonstruesve pas vdekjes së 22-vjeçares Mahsa Amini në shtator, ndërsa ishte në paraburgim nga forcat iraniane të sigurisë. Administrata gjithashtu ka goditur Iranin me sanksione për furnizimin me dronë të Rusisë që po përdoren në luftën e saj në Ukrainë.
Sipas grupit Aktivistë të të Drejtave të Njeriut, ë paktën 270 njerëz janë vrarë dhe 14,000 janë arrestuar gjatë protestave në Iran. Demonstratat kanë vazhduar, edhe pse Garda Revolucionare paraushtarake i ka paralajmëruar të rinjtë iranianë të ndalojnë.
Marrëdhëniet e SHBA-së me Arabinë Saudite gjithashtu janë tensionuar pasi aleanca e vendeve prodhuese të naftës, OPEC+, e udhëhequr nga Riadi, njoftoi në tetor se do të ulë prodhimin me 2 milionë fuçi në ditë duke filluar nga nëntori.
Shtëpia e Bardhë ka thënë se po rishikon marrëdhëniet e saj me sauditët lidhur me këtë veprim. Administrata tha se ulja e prodhimit po ndihmon në mënyrë efektive një tjetër anëtare të OPEC+, Rusinë, të mbushë rezervat e saj ndërsa vazhdon luftën e saj në Ukrainë, tani në muajin e saj të nëntë.
Zëdhënësi i Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Shtëpisë së Bardhë, John Kirby, përsëriti të martën se administrata mbetet e shqetësuar se Irani mund t’i sigurojë Rusisë gjithashtu raketa tokë-tokë.
“Ne nuk e kemi parë këtë shqetësim të materializohet, por është një shqetësim që mbetet,” tha zoti Kirby.
Edhe pse SHBA dhe të tjerët ngrenë shqetësime për veprimet armiqësore iraniane, administrata nuk e ka përjashtuar mundësinë e ringjallërimit të marrëveshjes bërthamore të Iranit të vitit 2015, e cila u ndërmjetësua nga administrata Obama dhe u anulua në vitin 2018 nga administrata Trump./VOA/
