Rastet me falsifikim të parave janë raportuar edhe më shumë ditëve të fundit në Kosovë. E më së shumti hasen kartëmonedha 100 euro dhe monedha 2 euro.
E deri tash janë me mijëra raste të lajmëruara në Agjencinë e Kosovës për Forenzikë.
Drejtori i departamentit për traseologji në Agjencinë e Kosovës për Forenzikë, Milazim Tahirukaj, tha se ditëve të fundit kanë pranuar raportime të shumta të parave të falsifikuara.
“Ditëve të fundit ka raportime që ka shumë kartëmonedha dhe monedha të falsifikuara. Por ne ju njoftojmë se në Agjencinë e Kosovës për Forenzikë, ka prurje dhe ka rritje të numrit të rasteve dhe në përgjithësi, krahasuar me vitet paraprake, sa i përket kësaj periudhe”, theksoi Tahirukaj.
Ai ka thënë kartëmonedha më e falsifikuar, është ajo prej 100 euro, ndërsa prej monedhave është 2 euro.
Ndërkaq, shtoi se janë duke bërë përpjekje për një trajnim duke përfshirë të gjitha bankat komerciale.
“Është e vërtete që në Agjencinë e Kosovës për Forenzikë, kemi raste apo përshkrime nga hetuesia që është edhe Banka, d.m.th. që janë gjetur në Bankë, unë nuk e kisha qit si problem, në fakt atë që është kapur në bankë, se është identifikuar dhe pastaj ka ardhur këtu. Ne si Agjencion jemi duke bërë përpjekje të vazhdueshme me Bankën Qendrore të Kosovës (BQK), që me organizu një trajnim për gjithë bankat komerciale, sa i përket procesit të identifikimit direkt me paranë e falsifikuar. Ndërsa sa i përket pajisjeve iu takon bankave komerciale të sigurohen në atë aspekt”, tha ai.
Sipas tij, ka rritje të numrit të kartëmonedhave të falsifikuara më shumë se në vitin 2021.
“Vitin e kaluar, kuptohet monedhën 2 euro e kemi pas përmbi 5000 mijë copë të falsifikuara, ndërsa këtë vit e kemi rreth 1000 mijë…Edhe te kartëmonedha…100 euro është sikur që ka qenë 2021, ashtu e kemi edhe 2022, por ka rritje të numrit të kartëmonedhave, më shumë se 2021. Te monedha është e kundërta për momentin”, tha ai.
Specialisti i lartë për dokumente dhe dorëshkrime në Agjencinë e Kosovës për Forenzikë, Feriz Selimaj treguar disa specifika që mund të dallohen monedhat dhe kartëmonedhat e falsifikuara.
“Secila kartëmonedhë origjinale i posedon tiparet e sigurisë…0:16 Si shenja ujore, apo numri me shtypje të lartë. E kemi këtë kartëmonedhë në vlerë 100 euro, e cila ka ardhur në divizionin e dokumenteve dhe dorëshkrimeve për ekzaminim. Fillimisht e bëjmë një kontrolle vizuele me sy të lirë, e shohim se a përputhet me urdhëresën vlera e kartëmonedhës, pastaj vazhdojmë me metodat optike apo me pajiset laboratorike që i posedojmë.
“Ne përveç ekspertimit bëjmë edhe krahasim, sepse i posedojmë mostrat. Kjo është një kartëmonedhë origjinale apo mostra standarde dhe në të njëjtën kohë e bëjmë krahasimin me kartëmonedhën e dyshuar e cila ka ardhur në divizion. Kartëmonedha lartë është mostra origjinale, ndërsa kartëmonedha poshtë është e dyshuar për falsifikim”.
Me shenjën ujore, është një tipar shumë i rëndësishëm i cili është integruar gjatë prodhimit të letrës, sepse kemi disa tipare që vendosen gjatë prodhimit, dhe disa pas prodhimit të letrës. Në këtë rast shenja ujorit është tipar i sigurisë i cili vendoset gjatë prodhimit të letrës, pra këtë tipar të sigurisë e identifikojmë apo e ekzaminojmë me anë te dritës transmetuese, pra në këtë rast siç shihet lartë, nën ndikim e kësaj drite transmetuese shenja ujore te mostra standarde është e qartë, shihet që është e integruar, kurse te kartëmonedha poshtë e cila është e dyshuar, nuk e posedojmë fare…Kemi edhe raste të shumta të monedhave metalike që vine te ne”.
